Spis treści
Trudno jest dziś wyobrazić sobie życie bez słodkich deserów, ciast, tortów i innego rodzaju słodyczy. Nie zawsze jednak takie rarytasy stanowiły część naszej kuchni. Zwyczaje kulinarne zmieniały się z każdą kolejną epoką. Poznaj niezwykłą historię polskiego cukiernictwa! Dowiedz się, które przepisy na słodkości przetrwały do dziś i jak zmieniały się tradycje wypieków i deserów od czasów średniowiecza po współczesność.
Staropolskie przysmaki mogłyby zaskoczyć dziś niejednego miłośnika ciast. Początkowo desery bazowały głównie na owocach. Z czasem jednak coraz popularniejszym dodatkiem stał się cukier. W kolejnych stuleciach przybyło do nas wiele praktyk kulinarnych z innych krajów europejskich, przez co rozpowszechniły się słodkie wypieki oraz zaczęto otwierać pierwsze cukiernie, m.in. w Warszawie.
Wiele z tradycyjnych polskich receptur dań na słodko, znanych setki lat temu, przetrwało do dzisiaj. Coraz częściej jednak tworzy się nowoczesne wariacje dawnych przepisów, zgodnie z aktualnymi trendami kulinarnymi.
Historyczne opisy średniowiecznych obyczajów dotyczące spożywania dań na słodko odnoszą się przede wszystkim do potraw z owoców, takich jak przetwory czy kandyzowane owoce. Popularne obecnie wypieki rozpowszechniły się w Polsce dopiero w dobie oświecenia. Cukier był bowiem przez długi czas dość rzadkim towarem, a w dodatku na przestrzeni lat zmieniało się też podejście do tego produktu. Najpierw uważano go za lek, a jako składnik potraw zaczęto go traktować dopiero w XVII wieku.
Pierwsze cukiernie w Polsce zaczęły powstawać w epoce oświecenia, wraz z modą na kuchnię francuską. W tamtych czasach ceniono wszelkie przyjemności i dobry smak, także w sensie dosłownym. Rozkwitała tradycja pieczenia ciast i różnego rodzaju wypieków.
Pierwsi cukiernie otwierali głównie Włosi i Szwajcarzy. Było to pod koniec XVIII w. Polacy zaczęli się tym zajmować dopiero po upadku Powstania Listopadowego. Warszawa była wówczas miastem słynącym ze wspaniałych cukierni, w których wypiekano ponoć najlepsze ciasta w tej części Europy.
Okres międzywojenny stanowił prawdziwy rozkwit lokali cukierniczych, które dorównywały standardom tych wiedeńskich. Dobra passa nie trwała niestety długo, a zawód cukiernika po wojnie wyraźnie podupadł. Były jednak wyjątki. Jednym z nich jest Cukiernia Sowa założona w 1946 roku przez Feliksa i Stanisławę Sowa. „Normy zaopatrzenia były wówczas tak niskie, że drogocenną mąkę czy cukier musieliśmy kupować w sklepie, a ponieważ takie zakupy obwarowane były licznymi ograniczeniami, kombinowaliśmy na wszelakie sposoby. Pomagali wszyscy: rodzina, przyjaciele, a czasami nawet zupełnie obcy, życzliwi ludzie. 10 sklepów, po 5 kg, to już było coś!” – wspomina Stanisława Sowa.
Niektóre ciasta są z nami od stuleci. Jednym z najsłynniejszych, a wręcz kultowym wyrobem w polskiej historii wypieków, jest baba drożdżowa. Tradycja tego słodkiego wypieku sięga pierwszej polowy XVIII w., a przepis dotarł z Polski z Francji. Do dziś to obowiązkowe danie na wielkanocnym stole. Drugim ciastem, które również kojarzy się głównie z Wielkanocą, jest popularny mazurek. Ten słodki deser wykonywano na wiele sposobów i wymyślnie dekorowano słodkimi masami oraz bakaliami.
Wśród deserów z długą tradycją warto również wymienić staropolskie wypieki bożonarodzeniowe, a przede wszystkim przygotowywany przez wiele tygodni piernik. Z kolei wśród przysmaków karnawałowych od setek lat królują pączki. Niegdyś zbite i twarde, z czasem stały się pulchne i lekkie, wypełniane nie tylko powidłami, ale i wymyślnymi słodkimi masami.
Nadal do najpopularniejszych wypieków w Polsce zalicza się: ciasta drożdżowe, pączki, faworki, serniki czy mazurki. W dobrej cukierni nie może też zabraknąć kremówek czy szarlotek jak w okresie świetności polskich kawiarni w czasach międzywojennych.
Coraz częściej można jednak zaobserwować modyfikacje w tych kultowych przepisach. Wraz z modą na kuchnię wegańską i wegetariańską powstają nowe wersje znanych deserów. Nikogo już nie dziwią sernik bez prawdziwego sera czy wypieki wykonane z innej mąki niż pszenna.
Poznając historię cukiernictwa w Polsce, można nabrać ochoty na słodkości. Szukasz miejsca, w którym skosztujesz tradycyjnych smacznych wypieków? Najlepsze torty w Warszawie znajdziesz w Cukierni Sowa! Polecamy torty w klasycznych i niecodziennych smakach, na różne okazje, jak również inne rodzaje deserów oraz słodkości. Zapraszamy do zapoznania się z naszą ofertą i wizyty w lokalu na warszawskim Mokotowie. Czekamy też na Ciebie w innych miastach!